Sen jest naturalną potrzebą fizjologiczną, w której cyklicznie przechodzimy w stan spoczynku. Dochodzi wówczas do licznych procesów, takich jak redukcja aktywności motorycznej, wrażliwości na bodźce zewnętrzne, spowolnienie procesów fizjologicznych, a także aktywności kory mózgowej. Inne procesy przyspieszają, odnawiają się komórki, organizm produkuje hormon wzrostu, usuwane są toksyny, a nasz mózg kataloguje wszystkie informacje, łącząc je w całość. W trakcie snu dochodzi więc do regeneracji całego organizmu, dlatego też jest on niezwykle istotnym czynnikiem, wpływającym na nasze codzienne funkcjonowanie. Jego niedobór może prowadzić do wielu zaburzeń, zarówno na gruncie emocjonalnym, jak i fizycznym. Zwiększają się między innymi szanse na choroby układu krążenia, otyłość, cukrzycę i zaburzenia hormonalne, jesteśmy bardziej rozdrażnieni oraz mniej produktywni. Oznacza to, że rozumiejąc potrzeby własnego organizmu, jesteśmy w stanie podnieść jakość swojego życia na wielu płaszczyznach, dlatego warto zatroszczyć się o efektywny wypoczynek i nie odkładać snu na dalszy plan.
Sprawdź nasz Program, który jest naturalnym sposobem na bezsenność >>
Zapotrzebowanie na sen u osób w różnym wieku
Ile snu potrzebujemy, aby wypoczynek był efektywny? Przeprowadzone przez naukowców badania umożliwiły określenie konkretnych grup wiekowych i odpowiadający im czas snu. Należy jednak pamiętać, że te wartości mogą się od siebie nieco różnić, w zależności od wielu innych czynników, takich jak aktywność w trakcie dnia, wysiłek umysłowy, fizyczny czy też stan zdrowotny. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że czasem organizm może wymagać dłuższego snu, niż prezentowane poniżej wartości:
- Noworodki od 0 do 3 miesięcy: 14 - 17 godzin dziennie
- Niemowlęta od 4 do 11 miesięcy: 12 - 15 godzin dziennie
- Małe dzieci od 1 do 2 lat: 11 - 14 godzin dziennie
- Dzieci w wieku przedszkolnym od 3 do 5 lat: 10 - 13 godzin dziennie
- Dzieci w wieku szkolnym od 6 do 13 lat: 9 - 11 godzin dziennie
- Nastolatki od 14 do 17 lat: 8 - 10 godzin dziennie
- Młodzież od 18 do 25 lat: 7 - 9 godziny dziennie
- Dorośli do 26 do 64 lat: 7 - 9 godzin dziennie
- Osoby starsze (65 lat +): 7 - 8 godziny dziennie
To, czy jesteśmy wyspani najczęściej określa nasz stan po przebudzeniu. Jeśli czujemy potrzebę wielokrotnych drzemek, a w trakcie trwającego dnia występują problemy z koncentracją i rozdrażnienie, to może być to oznaką niedoborów. Niestety, ale tak zwane dosypianie i drzemki w trakcie dnia nie rozwiążą problemu, potrzebna jest zmiana nawyków. Regularny, długi, jakościowy sen przynosi długofalowe, zdrowotne korzyści, dlatego nie powinniśmy oszczędzać na nim czasu.
Fazy snu
Fazy snu są dobrym wyjaśnieniem, dlaczego potrzebujemy długiego, trwającego całą noc snu. Z naukowego punktu widzenia sen dzieli się na cztery stadia fazy NREM oraz następującej po nich fazy REM, a cały cykl trwa ok. 90-100 minut. W pierwszej fazie zaczynają znikać generowane przez mózg fale alfa, a pojawiają się fale theta, świadomość bodźców zewnętrznych zaczyna maleć, choć sen wciąż jest stosunkowo płytki. Na kolejnym etapie zaczyna spadać temperatura ciała, zwalnia tętno, a mięśnie się rozluźniają. Trzecie stadium to wstęp do głębszego snu, mózg generuje wtedy wolniejsze fale delta, zaczynają się istotne dla organizmu procesy naprawcze i regeneracyjne komórek. Najważniejsza jest faza najgłębszego snu, czyli faza REM, podczas której zaczynają się marzenia senne, mózg regeneruje się najintensywniej. Faza ta w całym procesie trwa najkrócej.
Czym jest higiena snu?
Higiena snu to zasady, których powinno się trzymać, aby poprawić jakość swojego snu. Należy do nich między innymi unikanie drzemek, które mogłyby zaburzyć rytm dnia, a także używek, takich jak nikotyna, alkohol i kofeina. I choć poranna kawa nie wpłynie na jakość snu, to późniejszą porą lepiej ją zastąpić innym napojem. Negatywny wpływ ma ekspozycja na światło, a szczególnie niebieskie, obecne w ekranach smartfonów i ekranów komputera. Istotnymi zasadami jest również spożywanie regularnych posiłków, z czego ostatni powinien być spożywany 3 godziny przed snem. Należy zadbać także o aktywność fizyczną w ciągu dnia i stały, regularny rytm wstawania i chodzenia spać. Sypialnia powinna być przewietrzona i mieć optymalną temperaturę w trakcie zasypiania.
Przeczytaj także: Czym jest Dreampad? >>
Skąd biorą się problemy z bezsennością?
W dzisiejszym świecie za bezsenność odpowiada często zbyt szybkie tempo, stres, nieodpowiednie leki i długa ekspozycja na niebieskie światło ekranów, które blokują produkcję melatoniny (hormonu, wydzielanego w szyszynce po zmroku). Zbyt wiele zajęć w ciągu dnia może powodować, że pozostaje za mało czasu na sen, a rytm organizmu zaczyna ulegać zaburzeniu. Problemy ze snem mogą powodować także poważne problemy zdrowotne, takie jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca czy też nadczynność tarczycy.
Czym skutkuje bezsenność?
Kiedy wiadomo już jak bardzo sen jest dla nas ważny, staje się oczywistym, że skutki długofalowej bezsenności mogą nieść za sobą nawet poważne konsekwencje zdrowotne. Poza tym, że cera szybciej traci swoją jędrność i zdrowy wygląd, występuje zakłócenie pamięci, zanika zdolność do logicznego myślenia, a to utrudnić może wyrażanie się. Może dojść również do osłabienia układu immunologicznego. Poza tym obniżeniu ulega produkcja melatoniny, odpowiadającej za usuwanie wolnych rodników, zaburzona zostaje także równowaga gospodarki hormonalnej. Produkowana w nadmiarze grelina, odpowiadająca za uczucie głodu sprawia, że zwiększa się uczucie głodu, a to prowadzić może do otyłości. Stałe przemęczenie wzroku powodować może jaskrę i zaburzenia widzenia, zwiększa się także ryzyko chorób jelit i serca. Podczas snu miejsce mają ważne procesy regeneracyjne komórek, dlatego też jego niedobór może przyczynić się do uszkodzenia DNA i powstawania zmian nowotworowych. Bezsenność nie jest obojętna także dla stanu psychicznego - drażliwość, która pojawia się przy niewyspaniu odbijać się może na wielu płaszczyznach życia, prowadząc do rozchwiania emocjonalnego. Tym samym szansa na zapadnięcie w depresję wzrasta. Na szczęście istnieją naturalne sposoby na bezsenność, które pomogą w uniknięciu tych wszystkich konsekwencji, umożliwiając tym samym spokojny, jakościowy sen. Warto zacząć od wprowadzenia zdrowych nawyków, zredukowania stresu i wejścia w odpowiedni tryb.
Sprawdź Programy terapeutyczne Royal Method >>
